|
Message Board: |
| DISCLAIMER: This board is not connected to any organization. All messages are solely the personal opinions of the posters. We are not responsible for any postings (or the resulting side-effects) that are expressed on this board. Posters, please confine your discussions to subjects concerning the study of Buddhism. |
| Poster: phàm phu Reply Post Message Date: Thu Feb 16 10:21:46 2006 |
| Subject: 1 điều sáng tỏ |
| Post No: 2668 |
tôi xem tây du kư từ rất lâu và điều làm tôi ngạc nhiên và căm phẫn là đoạn cuối. tác giả đă huỷ báng Phật Pháp. tôi ko được xem tây du kư bằng sách nhưng tôi đă xem tây du kư qua phim rất nhiều lần. Bá viết của Thầy Thích Nhật Từ đă giải toả nỗi niềm trong tôi như chia sẻ cùng suy nghĩ của tôi về tây du kí đặc biệt đoạn cuối.Tôi xem trong :thuvienhoasen.org #KẾT THÚC CỦA TÂY DU KƯ, SỰ CHỐNG LẠI ĐẠO ĐỨC Thích Nhật Từ Tây Du Kư c̣n gọi là Truyện Tề Thiên Đại Thánh, một bộ tiểu thuyết trường thiên, cổ điển của văn học Trung Quốc, đă được giới độc giả trên khắp thế giới hâm mộ, ưa thích, mỗi khi đọc đến quên cả ăn và bỏ cả ngủ. Gần đây, các đài truyền h́nh trong nước, từ đài Cần Thơ cho đến đài TP. H đă cho chiếu rộng răi bộ phim truyện này do nữ đạo diễn Dương Khiết thực hiện, th́ Tây Du Kư một lần nữa trở nên phổ biến hơn và quen thuộc hơn đối với mọi người từ già đến trẻ, từ trí thức đến b́nh dân. Từ mọi góc độ, người đọc cũng như người xem cảm nhận tác phẩm theo những nhận thức khác nhau, và đúc kết cho ḿnh những bài học cũng vô cùng khác nhau. Tác dụng của tác phẩm rất đa dạng. Nó đến với ḷng người dĩ nhiên không thể đồng dạng với ư tưởng nắn ra tác phẩm của tác giả Ngô Thừa Ân. Và do vậy, sự đánh giá, nhận định, b́nh phẩm, dù trải qua nhiều thời kỳ vẫn cứ nghiễm nhiên diễn ra theo chủ kiến của người cầm bút. Từ góc độ nghệ thuật cũng như diễn xuất, Tây Du Kư của đạo diễn Dương Khiết phong phú và hấp dẫn không kém ǵ nguyên tác truyện của Ngô Thừa Ân. Có thể nói, đạo diễn Dương Khiết và các tay diễn viên lăo luyện của bà đă thành công đáng kể ở mặt này. Tuy nhiên, một bộ phim dài 25 tập, tuy có chọn lọc từ bộ truyện dài hơn 2000 trang với 81 nạn trên đường thầy tṛ Đường Tăng thỉnh kinh, cũng không thể tránh khỏi những hạn chế nhất định. Ngay cả nguyên tác, ngoài mặt thành công nghệ thuật và tính cách của các tuyến nhân vật, thiện ác rơ ràng, đẹp xấu phân minh, Ngô Thừa Ân cũng vấp phải nhiều thiếu xót rất lớn. Chẳng hạn như sự thiếu tính logic trong diễn tiến các t́nh tiết của nhân vật Sa Tăng và Ngựa Bạch giữa trước lúc c̣n là yêu quái với lúc sau khi được Đường Tăng nhận làm học tṛ và theo thầy sang Thiên Trúc thỉnh kinh. Tôn Ngộ Không với 72 phép thần thông biến hóa phi thường, nhào một cái là mấy trục vạn dặm, vậy mà phải mất đến 17 năm trời mới cùng thầy đến được Thiên Trúc, một nước cách Đại Đường có là bao xa, so với cái nhào nhảy "khôn lường" đó. Các vị Phật và Bồ-tát tuy được tác giả mô tả trong truyện vượt xa 72 phép thần thông của Tôn Ngộ Không và dĩ nhiên hơn cả Ngọc Hoàng Thượng Đế, Thái Thượng Lăo Quân và bỏ xa Nương Nương Thánh Mẫu, nhưng lại là các tuyến nhân vật đóng vai phản diện hơn là chính diện. Chính Phật Tổ Như Lai và Bồ-tát Quán Thế Âm đă bắt giam Tôn dưới chân núi Ngũ Hành ngót 500 năm dài và cũng chính Phật Tổ Như Lai và Bồ-tát Quán Thế Âm một lần nữa tạo ra 81 nạn cho 4 thầy tṛ Đường Tăng, để rồi dẫn đến kết thúc của tác phẩm chẳng có nghĩa lư ǵ: Như Lai là người chủ mưu cuộc hối lộ cái "bát vàng" trước khi giao chân kinh có chữ về Đông Thổ. Hẳn rằng phim của đạo diễn Dương Khiết giữ lại t́nh tiết này bằng một tập cuối, trong khi đă lược bỏ rất nhiều nạn khác, hẳn không phải là không có dụng ư và mục đích của nó. Điều này thiết tưởng không cần nói th́ người xem vẫn rơ. Chúng ta có thể thông cảm với Ngô Thừa Ân rằng muốn cốt truyện ăn khách th́ phải hư cấu. Tuy nhiên hư cấu để cho người xem có thể chấp nhận được mà không gượng ép th́ hư cấu đó phải bắt nguồn từ cuộc sống hiện thực. Nghĩa là mượn những nhân vật có thật, chẳng hạn A, B, C, để tố cáo, phản ánh các nhân vật A' B' C' mà ḿnh không tiện nói thẳng hay không dám đụng tới. Đối tượng cần được phản ánh núp sau tính cách bỉ lậu của nhân vật được hư cấu phải được xác lập trên nền tảng sự thật và không nên đi qúa đà. V́ khi hư cấu quá đà th́ tác phẩm không những trở nên kỳ cục mà quan trọng hơn, khó được người đọc chấp nhận. Trong truyện cũng như trong phim Phật Tổ Như Lai chủ mưu cuộc hối lộ bằng cách "ném đá dấu tay," mặc ra lệnh cho hai tôn giả Ca-diếp và A-nan-đà, những vị thánh tăng hàng đầu trong hàng đệ tử Phật, đ̣i "quà thông cảm" với bốn thầy tṛ Đường Tăng. Điều đó đă làm cho ba vị đồ đệ cương trực của Đường Tăng bất b́nh. Nhưng v́ thấy tôn giả Ca-diếp và A-nan-đà "xuống nước nhỏ" (nhưng thật chất là đánh lừa), cả ba vị đă hỷ xả mà không làm lớn chuyện! Bốn thầy tṛ tưởng mọi việc êm xuôi, hớn hở đem kinh về. Gần về đến Đại Đường th́ bổng đâu chim Đại Bàng của Phật Di-lặc cướp bay lên không, rồi sau đó bỏ xuống đất. Lúc đó, thầy tṛ Đường Tăng mới vỡ lẽ ra là kinh mà họ khổ công mang về là "kinh vô tự." Ở đây, theo dụng ư của Ngô Thừa Ân, Phật Di-lặc cũng là người gián tiếp gây họa, v́ biết việc hối lộ mà không truy tố, đợi đi về gần tới nước mới cho hay. Có lẽ tác giả cố nắn ra những cái éo le như vậy để ru ngủ độc giả. Cái gút "kinh vô tự và kinh hữu tự" mà tác giả dựng lên không mang dụng ư thiền học như nhiều người đă cố t́nh lư giải. Thật ra, nó nhằm tạo ra thái độ căm phẫn, cay cú của độc giả đối với đức Phật và Bồ-tát, thông qua đó, bôi bác, xuyên tạc Phật giáo. Mặc dù chúng ta co thể chấp nhận với tác giả Ngô Thừa Ân rằng ở bất kỳ thời đại nào, sự đút lót, hối lộ, ăn chận không thể tránh khỏi với những phần tử cơ hội và phản diện, nhưng chúng ta không thể đồng t́nh với tác giả khi ông áp đặt các phần tử xấu xa, đáng lên án bằng h́nh ảnh của đức Phật và các vị thánh tăng. Không phải ở các xă hội phong kiến, nạn hối lộ mới có, mà cả các xă hội tư bản và cộng sản, nạn này tràn lan không kém ǵ, thậm chí c̣n tinh vi và thâm độc hơn nhiều, như gần đây báo chí trong và ngoài nước đă vạch mặt điểm tên. Tác giả Ngô Thừa Ân thật là quái đăng. Ông đă dựng lên một con khỉ không cha không mẹ, một con heo với nhiều tính cách xấu và một con yêu quái phá hại dân lành. Nhưng khi làm đồ đệ Đường Tăng, chúng đă trở thành nào là Chiến Đấu Thắng Phật, Tịnh Đàn Sứ Giả và nào là Kim Thân A-la-hán, để rồi làm ǵ? Bất quá chỉ thành cỡ Phật Tổ Như Lai hay tôn giả Ca-diếp và A-nan-đà, những người đă chủ mưu cuộc hối lộ là cùng!? Có rất nhiều h́nh tượng để chúng ta hư cấu, mà thông qua đó gởi gấm tâm sự của ḿnh, hay phê phán hoặc giáo dục thói hư tật xấu của xă hội. Phật, Bồ-tát và thánh tăng là những mẫu người toàn thiện của xă hội, những bậc vĩ nhân của nhân loại (chứ không phải của chủ nghĩa lư tưởng hóa). Các ngài là những con người lịch sử thật. Các đóng góp về đạo đức và trí tuệ của các ngài cho nhân loại là những sự thật lịch sử không phủ nhận được. Những người cầu tiến bộ về đời sống đạo đức và tâm linh phải học hỏi ở các ngài. Do đó, người làm công tác văn học không nên tùy tiện đem các ngài ra mà mua bán, mà giễu cợt với một thái độ trịch thượng với dụng ư kích bác và vu khống. Phật và Bồ-tát không những không thể có các thói hư thế tục đó mà các ngài là những người đă giáo dục cuộc đời từ bỏ chúng. Do đó không thể tô đen các ngài để giáo dục xă hội. Bởi lẽ chính các ngài bằng hành động, lời nói và ư nghĩ đă để lại nhiều bài học đạo đức vô giá để cho toàn nhân loại học hỏi và trau dồi. Tôi cho rằng Ngô Thừa Ân đă xúc phạm một cách trịch thượng đến đức Phật, các vị Bồ-tát và các vị thánh tăng, khi ông bất chấp dư luận, dựng lên một t́nh tiết trái ngang "tồi" như trên. Nếu Ngô Thừa Ân biết hư cấu một vị Ḥa thượng tu đến cuối cuộc đời, chỉ v́ tham vọng cưỡng đoạt y bát của Đường Tăng mà gây ra thảm họa thiêu hủy ngôi đại Già-lam và cuối cùng phải bị chết thiêu một cách tàn khốc; nếu Ngô Thừa Ân biết hư cấu một nhà sư chỉ v́ đam mê sắc đẹp của yêu tinh Ngọc Thố mà phải bị yêu tinh này giết chết lúc nửa đêm, và nhiều hư cấu khác có thể chấp nhận được trong cuộc sống v.v... th́ tại sao Ngô Thừa Ân không biết hư cấu những vị "phàm tăng" nào đó trông coi hay cận phụ Linh Sơn Tự đă bày tṛ "đúc lót" bốn thầy tṛ Đường Tăng th́ có phải khả dĩ chấp nhận hơn không? V́ đó có thể là chuyện đời thường, có thể xảy ra ở bất kỳ nơi nào, và ở bất kỳ con người nào chưa dứt trọn vẹn ḷng tham lam, ích kỷ, Đây là mà điều đức Phật dạy không chỉ mang lại kết quả xấu xa, bất hạnh cho ḿnh mà c̣n cho người khác, không chỉ ở đời nay mà c̣n ở đời khác nữa. Những điều ǵ mà đức Phật khuyên người ta nên từ bỏ, xa ĺa th́ Ngô Thừa Ân lại đem những cái đó gán lên đức Phật. Như vậy mục đích của Ngô Thừa Ân nhằm vào đâu: truyền bá đạo đức hay chống lại đạo đức? Dĩ nhiên câu trả lời là chống lại đạo đức Phật giáo. Mục đích giáo dục của Ngô Thừa Ân nếu có thông qua truyện cũng đă trở nên vô nghĩa, khi ông dựng lên cái tṛ quái gỡ ở đoạn cuối của truyện: Phật Tổ hối lộ một cách trắn trợn lại c̣n lên tiếng mắng Tôn Ngộ Không, khi chú khỉ này đ̣i làm lớn chuyện: "Nhà ngươi chớ nói ồn lên! Chuyện hai người đó [Ca-diếp và A-nan] đ̣i lễ bọn ngươi, ta đă biết rồi. Có điều là kinh không phải ai cũng cho, mà cũng không thể lấy không được..." và "chỉ lấy được của nhà ấy ba đấu, ba thăng vàng cốm đêm về, ta c̣n bảo bọn họ bán quá rẽ, con cháu đời sau lấy tiền đâu mà dùng!" Để làm cơ sở cho việc Phật tổ chủ mưu hối lộ, Ngô Thừa Ân c̣n dựng chuyện Đường Tăng đă chấp nhận thủ tục "đầu tiên" để lấy được các loại kinh có chữ: "Lũ hạ thần biết rằng Phật tổ biết rơ việc hai tôn giả đ̣i ăn lễ, đành phải đem cái bát tộ bằng vàng tía vua ban biếu họ, họ mới chịu truyền bộ chân kinh có chữ." Có thể khẳng định rằng mục đích bôi nhọ này đă được Ngô Thừa Ân định hướng ngay từ đầu truyện hư cấu của ông. Bởi v́ theo quy định của Phật người tu sĩ Phật giáo không được sử dụng bát bằng vàng. Ở đây, Ngô Thừa Ân dựng lên sự kiện vua Đường Thái Tông tặng cho ngự đệ Huyền Trang mới kết nghĩa của ḿnh một cái bát bằng vàng, để rồi mấy chục hồi sau mới có chuyện có phẩm vật quư để đúc lót kẻ hối lộ. Xem Tây Du Kư nếu những cái hay, cái độc đáo, cái ly kỳ của nó chúng ta khen ngợi th́ những cái phi lư của nó nhất là cái phản đạo đức, phản giáo dục, đi ngược lại sự thật th́ chúng ta phải thẳng thắn lên án, nếu chúng ta không muốn để mặc t́nh cho thế giới hư cấu của Tây Du Kư cũng như tên tuổi của Ngô Thừa Ân đă bao đời được các nhà văn học nhận định, đánh giá một cách a dua theo kiểu "thấy ai sang bắt quàng làm họ" đi vào ngỏ cụt của bế tắt, của sự phản lại đạo đức cuộc sống. Tháng 7 năm 1989 Thích Nhật Từ# |