|
Message Board: |
| DISCLAIMER: This board is not connected to any organization. All messages are solely the personal opinions of the posters. We are not responsible for any postings (or the resulting side-effects) that are expressed on this board. Posters, please confine your discussions to subjects concerning the study of Buddhism. |
| Poster: Vạn Pháp Reply Post Message Date: Sat Jun 1 00:51:38 2002 |
| Subject: Phật Học, Học Phật |
| Post No: 933 |
Đón Tết Suốt mầy tháng băo bùng mưa gió, cả chùa gác tất cả công việc bên ngoài, th́ giờ chỉ để dành cho các chú ôn tập kinh điển, giáo lư, học chữ Hán, Pali, Anh Văn, đọc sách truyện và hành thiền. Tiết tháng chạp trời đă tạnh ráo, các chú bắt đầu thêm phân cho bí, bầu, các loại su, bắp cải và rau xanh v.v..... Công việc th́ bề bộn, nhưng không khí sống động, vui tươi. Các chú vừa cuốc đất, vừa trồng tỉa, vừa luận đạo, vừa làm thơ.... mà quên hẳn năm mới kề bên lưng. - Làm sao chuẩn bị ăn Tết chứ các con! Ḿnh cũng ăn Tết cho vui chứ? Nhà Sư chợt hỏi các chú trong giờ nghỉ ngơi. Các chú reo lên, hí hửng bàn bạc. Chỉ một thoáng là dường như các chú đă hội ư xong. Liễu Minh nói: - Bánh tét, bánh chưng, xôi, chè, mứt, món,..... ǵ ǵ chúng con cũng làm được tất.... chỉ xin Thầy tiền thôi. Nhà Sư mỉm cười: - Có tiền th́ nói làm ǵ? Có tiền th́ ai chuẩn bị Tết mà không được! Các con tự xoay xở một cái Tết cho Thầy xem khả năng và bản lăng của các con; nhưng có điều cấm, là không được về xin gia đ́nh và không được gợi ư cho chư Phật Tử gần xa! Thật là bài toán đố hóc hiểm ! Phải từ hai bàn tay trắng mà làm ra ! Nhà Sư lại nói: - Chỉ c̣n nửa tháng thôi, Thầy cho phép các con nghỉ học và cố t́m cho ra lời giải. Nhà Sư đi rồi, Bất Đạt nói Liễu Minh: - Tôi có hai phương án kiếm tiền. Thứ nhất, thuê một đ̣ máy vào tận Hói Mít, Hói Dừa để lấy củi khô. Mùa hè vừa rồi trong đó có cháy một đám rừng. Chỉ cần đi ba ngày là anh em ta dư sức tổ chức cả hai cái Tết! Thứ hai, hồi đi lấy phong lan, chúng ta đă phát hiện ra cả một rừng " sâm nam ", chú có nhớ không? Chúng ta cũng thuê đ̣ máy đi hai ngày, chở về, chế biến, sao vàng, khử thổ rồi cùng nhau mang đi Huế, Đà Nẵng bán. Số tiền kiếm được, có khả năng tổ chức ba cái Tết là khác! Liễu Minh nói: - Chú thế là giỏi ! C̣n tôi cũng có hai phương án. Hôm lên sơn động, tôi phát hiện ra cả một rừng măng giang, có điều tôi không ràng măng giang mùa này có không? Nhưng mộc nhĩ ( nắm meo ) mùa này th́ tha hồ, chỉ cần đi vài ngày là đáp ứng một cái Tết ra tṛ! Bất Ác góp lời: - Em cũng có hai phương án đem ra cúng góp bàn với các chú. Hôm ra mơm rùa bên kia núi, có một dăy đá chạy dọc ven biển, em phát hiện vô số tảo biển bám đầy trên đá, phải cái là sợ lạnh thôi. Tảo biển th́ người ta mua đắt như tôm tươi! Các chú c̣n nhớ em có mang về nấu một bữa tuyệt cú mèo không? Phương án thứ hai là đi đào củ mài. Em phát hiện trên núi cả một triền đồi củ mài. Củ mài đắt tiền, chỉ có cái là đào rất vất vả. Có lần suốt cả buổi mà em chỉ đào được mấy củ thôi, có củ sâu cả sáu, bảy tấc, có củ nằm ĺ lợm giữa kẹt đá ! Bất Đạt sau một hồi đắn đo, cân nhắc, nói: - Nấm mèo, tảo biển, măng giang chưa chắc có. Củ mài có tiền nhưng đào vất vả lắm, sâm nam th́ chắc ǵ có thị trường tiêu thụ hết. Củi khô th́ Tết nhứt ai cũng phải dùng. Củi gốc và củi lớn, ta bán cho các ḷ bánh; củi nhỏ ta bán cho các đại lư bên kia chợ. Ư kiến Bất Đạt được các chú tán thành. Thế là ngày hôm sau, các chú chuẩn bị hành trang lên đường với đầy đủ dụng cụ, chăn màn, rựa cúp và đồ ăn uống.... Bốn ngày sau, các chú hốc hác, tiều tụy trở về, nhưng khuôn mặt th́ rạng rỡ, vui tươi. Các chú c̣n mang về thêm ba gị lan Nghinh Xuân nở hoa lấm tấm rất đẹp. Liễu Minh c̣n vác trên vai một gốc củi khô khá to, có nhiều hang lỗ như đục chạm trong chẳng khác ǵ một tác phẩm nghệ thuật..... Nhà Sư đón các chú, lấp lánh nụ cười: - Thế là các con đă thành công rồi! Bất Ác hấp tấp nói: - Bạch Thầy . Dạ ..... chưa ..... Nhà Sư khoát tay: - Thây không cần biết là củi bán được hay chưa bán được, và tiền bán được có đủ sắm sửa một cái Tết hay không ! Tiền bạc rất cần thiết, nhưng đối với chúng ta, nó không quan trọng bằng ư chí, nghị lực, chịu thương, chịu khó ! Thầy mừng v́ các con đă có được bản lănh ấy ! Đêm ba mươi, Nhà Sư cho chạy máy nổ để thắp sáng điện đó đây, núi rừng quang rạng hẳn lên. Mọi người ai cũng bận rộn công việc để chuẩn bị đón giao thừa và đón năm mới. Liễu Minh le te từ sau thất chạy ra: - Bạch Thầy, con có một câu đối nhờ Thầy nhuận sắc ! Nhà Sư đang lụi cụi trên bàn viết; ngẩng đầu lên: - Ừ ! Đọc thử mọi người nghe coi ! - Dạ : " Đổi mồ hôi, lấy nghị lực, tháng dài năm rộng, đường xa Cơi Pháp bước thong dong Xua phiền năo, rước bồ đề, sớm hỷ chiều an, canh vắng Giấc Thiền vui tự tại. " Bất Ác vỗ tay: - Hay quá ! Mỗi câu mười bảy chữ, đối chan chát. Em phục sát đất rồi đó ! Bất Đạt hững hờ nói: - Chỉ là khá thôi ! Mà đối chỉ mười bảy chữ th́ lấy ǵ làm siêu? - Rứa chú làm được không ? - Sao lại không được, mà ngon lành nữa là khác ! Nhà Sư mỉm cười: - Vậy th́ con đọc đi, để Thầy chấm cho ! Bất Đạt lôi trong túi ra một mảnh giấy, gạch xóa lung tung. Té ra chú ấy cũng đă chuẩn bị đâu đó rồi. Bất Đạt nguưt Bất Ác: - Đúng ra, giao thừa mới tiết lộ bí mật, ai dè chú em nói khích làm tôi hỏng mất kế hoạch ! Bất Đạt phân trần với Liễu Minh: - Tôi nói trạng rứa thôi, chứ cặp đối của chú đạo vị hơn, tôi th́ cốt ư vui xuân, thú thật là cái tâm của tôi không bằng chú vậy. Rồi chú nói: - Bạch Thầy, con đọc đây: " Tết đến rồi ư ? Cụ bị đầy vai, lỉnh kỉnh rựa ŕu, vật thực chan màn, đốn củi, t́m lan, vui quá ! Xuân về đấy nhỉ ! Trở xoay rối óc, leng keng chữ nghĩa, giấy tờ bút mực, làm thơ, tập đối, thích ghê ! " Bất Ác vỗ tay chan chát: - Không ngờ chú đầy cả một bụng văn chương ! Té ra lâu ni chú dấu em ! Đúng là người tám lượng, kẻ nửa cân ! Cho đỗ Bảng Nhăn, Thám Hoa hết ! Liễu Minh phát biểu thật ḷng: - Chú quả là đại tài ! Chuyện thực, việc thực mà đem được hết vào trong đối mới đáng phục chứ ! Dễ chừng trên hai mươi chữ một câu ! Bất Đạt nói - Hai mươi hai chữ ! Nhà Sư cười: - Bất Ác nhận xét đúng đấy. Liễu Minh đạo vị, Bất Đạt tài hoa ! Đáng thưởng ! Đáng thưởng ! Liễu Minh nói: - Xin Thầy sửa hộ cho ! Nhà Sư nói: - Không cần thiết ! Trường hợp quá lủng củng hoặc ư tứ không dính vào đâu, c̣n hai con làm thế là khá rồi. Bất Đạt chợt nói: - C̣n Bất Ác đâu? Bất Ác c̣ đầu: - Em cũng có chứ ! Rồi chú tất tả chạy ra sau liêu, mang ra hai cuộn giấy đỏ, kẹp bốn thanh tre, đă viết đâu đó xong xuôi, móc lên trên cột tiền đường. Mọi người reo lên: - A ! Chữ của Thầy ! Đúng là rồng bay phượng múa, đẹp, thanh thoát và tự nhiện quá ! - Kiểu này chắc có Thầy " gà " cho rồi ! Nhà Sư tủm tỉm cười, không nói ǵ. Bất Ác tằng hắng giọng, nói to: - Nghe đây các chú ! Tiễn năm Heo, đón năm Chuột, hôm kia Chư Thiên Hộ Pháp Tinh Quân đă " gà " cho em làm một cặp đối vô tiền khoáng hậu như sau: " Làm thơ chẳng được, chữ nghĩa leo queo, đă mấy Tết Heo, mổ óc nhét đầy hoa Tri Giác Học Đạo chưa thông, kệ kinh chút chít, c̣n bao Xuân Chuột, mài răng cắn đứt sợi T́nh Mê ! " Bất Đạt lắc đầu: - Câu của tôi đă ghê gớm rồi mà câu của chú em c̣n siêu việt hơn. Đáng mặt Trạng Nguyên ! Liễu Minh gật đầu: - Tôi th́ dong cả hai tay đầu hàng ! Đă chở được ư đạo mà c̣n vui tươi, nhí nhảnh, khiêm tốn, tượng thanh, tượng h́nh, vận lưng..... ǵ ǵ đủ cả. Bái phục, thật bái phục ! Nhà Sư nói: - Cái ư ngộ nghĩnh kia là của Bất Ác, Thầy chỉ sắp xếp lại cho nó chỉnh thôi. Nói tóm lại là ai cũng có tứ, có cái riêng cả. Thầy rất vui ! Thôi bây giờ lấy giấy bút, Thầy viết cho. Thế là một lát sau, cả ba câu đối được treo lên. Tiền đường sáng hẳn. Chừng hơn mười giờ lan nở hoa cũng được mang ra trang hoàng cho thêm phần phong nhă và vui tươi. Đâu đó xong xuôi, mọi người quây quần lại xung quanh chiếc bàn nhỏ kê ở tiền đường. Họ ăn mứt gừng, uống trà và đàm đạo. Nhà Sư nói: - Năm qua các con đă tỏ ra nhiều kiên nhẫn, chịu đựng, vừa học hành tu niệm, vừa gian khổ lao tác. Việc nào cũng gặt hái được ít nhiều thành quả. Tuy nhiên đó chưa phải là điều đáng để hănh diện, tự hào. Bây giờ các con hăy tự nhận xét về ḿnh để Thầy nghe xem nào ! Chú này ngó chú kia. Lát sau, Bất Đạt nói: - Bạch Thầy, con chưa được cái chi cả. Con c̣n nhiều nóng nảy và cẩu thả, đôi khi lại c̣n căi cọ lôi thôi với huynh đệ. Nói tóm là con chưa làm chủ được ḿnh, chưa thật sự chánh niệm và tỉnh giác. Liễu Minh nói: - Con cũng vậy, ham ăn mê ngủ là cái bệnh của con ! - Con mới là người tệ nhất ! Ham ăn mê ngủ cũng có, lười biếng cẩu thả cũng có. Học hành th́ tâm trí để đâu đâu. Làm việc th́ cố làm xong để đi chơi, để mà treo vơng nằm làm thơ, nghe chim hót, ngắm nh́n cây lá trời mây.... Bạch Thầy, không biết đến kiếp nào con mới bằng được hai chú ! Nhà Sư cười hiền lành: - Không sao ! Các con ai cũng nh́n ra được ḿnh, thấy được ḿnh, vậy là quí rồi. Bây giờ các con tự phê b́nh lẫn nhau, Thầy làm chủ tọa. Bất Ác nhanh nhẩu: - Bạch Thầy, cho con b́nh trước, phê sau. - Được rồi - Nhà Sư gật - con cứ b́nh phê một cách thẳng thắn, nhưng phải ôn ḥa và xây dựng. Bất Ác " dạ " lớn tiếng rồi nh́n chú Liễu Minh, nói: - Chú Liễu Minh thiệt tốt, bao giờ chú ấy cũng làm hết việc chứ không làm hết giờ. Việc ǵ nặng nhọc là chú t́nh nguyện làm mà không bao giờ càu nhàu, gắt gỏng. Con hoọc hành có chỗ nào không biết, chú ấy sẵn sàng chỉ vẽ một cách hoan hỷ và rất kiên nhẫn. Chú không dám phá ổ mối, không dám đốt đống rác khi thấy có nhiều côn trùng, sâu kiến v́ ḷng dạ của chú ấy từ bi. Chú ấy lại t́m cách bênh vực con khi bị chú Bất Đạt áp chế..... Bất Đạt nói móc: - Vậy cho nên chú mới thương, mới nói tốt ! Bất Ác nói ! - Không phải vậy, em chỉ nói sự thật. C̣n đây là tính xấu của chú Liễu Minh, em cứ nói ra mà không sợ chú ây giận đâu ! Này nhé, áo quần chú ấy bao giờ cũng giặt rất sạch sẽ, là ủi rất thẳng thớm. Lại nữa, chú rửa mặt mất mười lăm phút ! Chú ấy rửa tay mất đúng năm phút hai giây ! Chú ấy cắt giũa móng tay, móng chân mất hết y chang mười phút mười giây! Giường chiếu, mùng mền của chú ấy ai đụng đến, xô lệch, nhàu nát đi là chú ấy không nói ǵ, nhưng lẳng lặng sắp xếp, đôi khi mang đi giặt, ủi lại ! Thế đấy, sạch sẽ ngăn nắp vừa thôi chứ, tinh tươm quá ai mà chịu cho thấu ! Nhà Sư tủm tỉm cười hỏi Liễu Minh: - Con có sạch sẽ, sửa soạn nhiều quá như vậy không con ? Liễu Minh cúi đầu đáp: - Dạ có ! Nhưng Bất Ác làm sao mà tính chính xác cả phút, cả giây ? Bất Ác nói: - Em " canh " đồng hồ ! Có nhiều lần em tính rồi em ghi vào sổ hẳn hoi ! Bất Đạt góp ư: - Cái tốt cái xấu của chú Liễu Minh, đồng ư là Bất Ác nhận xét rất là chính xác. Bây giờ đến tôi, mong chú em cố gắng khách quan cho. Bất Ác cười hề hề: - Chú ấy à ? Tôi nói cái xấu của chú trước, đồng ư không ? - Đồng ư ! - Này nhé ! Thứ nhất, chú vun một đống rác vừa khô vừa tươi, chú đốt rồi hô: " Nam mô vô ư chúng sanh hóa kiếp cho mau, Bồ Tát Ma Ha Tát " - có hay không ? - Có ! - Thứ hai, chú phá một ổ mối rồi chú tụng: " Sabbe Satta không ra th́ chết ", có đúng như vậy không? - Không chối được ! - Ngoài ra, làm cái ǵ là chú làm ào ào, cúp, cuốc, rựa găy đều do một tay chú cả. Em bẫy tảng đá rất nặng, chú đă không giúp một tay, lại c̣n nói: " Gắng làm cho có công đức, công đức ai nấy hưởng, tôi xen vào làm ǵ ", có không ? - Đúng ngay bon ! - Phiên chú nấu cơm, mọt nhiều quá, chú đă không lượm, không vút, lại c̣n hô: " Nam mô tế độ siêu sanh mối mọt Bồ Tát ơi là Bồ Tát ", có không ? Bất Đạt ph́ cười : - Đâu mà chú nhớ dai vậy ? - Sao không nhớ được ! Nấu cơm, gạo chú không vo, nói để vậy cho có chất bổ, vi-ta-min ǵ ǵ đó ! Lặt rau, nhổ rau má, chú rửa đại khái, lại c̣n nói : " Rồi cũng đất nước lửa gió cả chú em ơi ! Tuệ Bát Nhă là bất cấu, bất tịnh mà ", có không? Bất Đạt ph́ cười h́ h́: - Tính xấu nhiều quá hè ! Bất Ác nói: - Hôm nay, tôi phải " tố " chú, rồi tôi sẵn sàng để cho chú " tố " tôi sau. Bữa đi củi, khi dừng bên suối, chú bắt lên mấy con cá thiệt to, chú nói : " Làm một bữa canh hết sẩy " ! Chú bỏ mấy con cá trong bịch ni-lông, đổ vô chút nước rồi để bên góc đá. Đến trưa, sực nhớ lại, chú vội vàng xuống thả cá ra, nhưng có hai con đă ngất ngư, có phải vậy không ? Bất Đạt xuội lơ: - Giỡn chơi vậy mà, vô ư quyên thôi ! Vô ư là không có tội ! - Tâm chú muốn ăn, vô ư ǵ ! Liễu Minh ngăn lại: - Thôi chú em, hăy nói những ưu điểu đi. Chú Bất Đạt nhiều ưu điểm lắm đấy ! Bất Ác nói: - Ưu điểm của chú ấy th́ em không nói, em ưa nói cái xấu của chú ấy thôi ! - Vậy tôi nói nhé! - Chú nói đi ! Em c̣n muốn " tố " chú ấy một hồi nữa ! Liễu Minh nh́n Bất Ác rồi cất giọng nghiêm trang: - Tất cả công việc chùa, từ nhỏ đến lớn, từ trong ra ngoài, nếu không có tay chú Bất Đạt th́ không xong đâu. Chú ấy mau mắn, nhặm lẹ, lời nói và hành động là một. Trí chú ấy lại sáng nữa, nên bao giờ góp bàn công chuyện cũng biến được việc nặng trở thành nhẹ, việc làm lâu trở thành mau. C̣n học giáo pháp, bao giờ chú ấy cũng đưa ra được những câu hỏi bất ngờ, những kiến giải bất ngờ làm cho chúng ra thấy được bề sâu, bề rộng, bao quát vấn đề hơn. Nóng nảy, cẩu thả là cái bệnh thâm căn cố đế cuả ấy, nhưng chú ấy chưa làm ǵ hại ḿnh, hại người. Chưa nghe chú ấy mắng chưởi, đốt chát tay đôi với ai. Cái cẩu thả của chú ấy cũng chưa hề làm hư công việc nào. Chữ viết của chú ấy xấu nhưng văn cú, câu kéo, chấm phẩy luôn luôn nghiêm túc, đàng hoàng, biểu hiện một cốt cách chững chạc, biết tự trọng và biết rơ sức học, sức tài của ḿnh. Ngoài ra, mọi công việc ngoại giao khó khăn bên ngoài, như liên hệ chính quyền, thôn xóm, việc tiếp khách, ma chay, việc mua, việc bán.... cái ǵ chúng ta cũng phải cậy nhờ chú ấy. Chú ấy biết cách nói, biết cách cười, biết xử sự, biết tấn thối, biết nói dịu dàng, biết cứng rắn v.v... . Quả là một tu sĩ khó kiếm, trong chúng ta không ai bằng chú ấy ! Nghỉ hơi một lát, Liễu Minh tiếp: - Bạch Thầy ! Chú Bất Đạt xứng đáng làm huynh trưởng của chúng con, đấy là con nói thật ḷng. Đức mà không có trí là ngụy đức. Trí mà không có đức là tà trí. Cả đức cả trí chú ấy đều có đủ hơn chúng con. Liễu Minh tŕnh bày chững ưu điểm sâu xa của Bất Đạt làm cho Bất Ác cũng lặng ngắt. Quả vậy, tầm vóc của Bất Đạt, Bất Ác chưa nh́n ra được. Nhà Sư chậm răi nói: - Hồi năy giờ các con chưa hề nói quá lời. Những phát biểu của các con khá toàn diện và sâu sắc. À , c̣n Bất Ác th́ sao nhỉ ? - Con th́ nói làm ǵ ! Điều xấu th́ con nói rồi, c̣n điều tốt th́ các chú ấy dành cả. Con c̣n bé dại, có lỗi lầm nào xin Thầy và chư huynh hỷ xả bỏ qua cho. Con đang c̣n học ăn, học nói, học gói, học đùm mà ! Nói thế xong chú cười toe toét. Nhà Sư cũng cười: - Thôi, vậy là cũng đủ. Bất Ác thế chứ biết nghe lời. Ăn chưa no, lo chưa tới, nhưng cũng không phải là kẻ cứng đầu. Tốt th́ chưa thấy ǵ tốt lắm, nhưng cũng có nhiều cái khá, khá hơn những năm trước nhiều. Bất Ác nở mũi: - Chớ sao ! Có tu th́ có hơn chứ ! Chỉ cần năm bảy kiếp nữa là em theo kịp mấy chú đấy ! Đừng xem thường nghe! Bất Đạt nhún vai: - Không dám ! Rùa chạy đua hơn thỏ là chuyện có thật rồi đấy ! Đốt hương, xông trầm, đánh ba hồi chuông gia tŕ th́ văng vẳng từ xóm làng bên dưới, tiếng pháo nổ đưa lên nghe rơ mồn một. Cả bốn thầy tṛ tụngkinh trong khung cảnh vắng lặng, thiêng liêng..... Lát sau họ cùng ngồi quây quần trở lại, bây giờ là dưới tượng Phật. Nhà Sư ngồi kiết già yên tĩnh. Các chú lần lượt đảnh lễ chúc thọ, chúc sức khỏe, chúc năm mới. Nhà Sư cất giọng từ ḥa: - Thôi, chúc văn vẻ khách sáo như vậy mà làm ǵ. Thế gian họ chúc nhau như vậy quá nhiều rồi. Tài sắc lợi danh mọi người họ cần, c̣n chúng ta không cần. Phúc lộc thọ cuộc đời này họ ước, c̣n chúng ta xem chúng như đốm hoa, như bọt nước,.... vậy thôi ! Là tu sĩ, chúng ta sẽ chúc nhau như thế nào cho hợp với Đạo, cho hợp với giáo pháp, các con, ai biết? Bất Đạt nói: - Con th́ chúc mau thoát khổ thôi! Liễu Minh tiếp: - Con th́ cầu chúc sao cho khỏi rơi vào bốn ác cảnh. Bất Ác góp ư ḿnh: - Con th́ cầu chúc được làm người có phước hữu lậu vừa phải, có chánh kiến và trí tuệ để tu tập thêm nữa. Nhà Sư gật đầu: - Rứa là đúng ! Thầy hài ḷng v́ các con đă không thốt lên những lời nguyện to lớn, những câu chúc rỗng không chữ nghĩa. Thoát khổ không đă vĩ đại rồi: khỏi rơi vào bốn ác đạo là nhập vào ḍng Thánh rồi, làm người có trí tuệ là đă thấy Pháp rồi. Phát nguyện nhỏ dễ thực hiện, mà được cái nhỏ, là đă hàm tàng cái lớn. Ví dụ trong năm qua, chúng ta đă trải qua vô vàn khó khăn, nghịch cảnh, cả tinh thần lẫn vật chất, nên đêm giao thừa, Thầy đă tặng cho các con mỗi người chữ " nhẫn " mà thôi. Trong chữ " nhẫn ", nó đầy đủ nhiều đức hạnh khác, năng sanh những thiện pháp khác,.... các con c̣n nhớ không? - Dạ, chúng con nhớ - cả ba cùng đáp - và năm qua chúng con đă lấy Nhẫn làm đầu ! Nhà Sư đứng dậy, bước tới bước lui rồi nói: - Năm qua, Thầy không biết các con đă dụng tâm về chữ " nhẫn " đó như thế nào, nhưng quả thật các con đă Nhẫn hơn mấy năm trước. Thầy lưu ư các con một điều, Nhẫn, nhưng bên trong phải vắng lặng, phải tịnh định, hoặc là bên trong phải từ, phải xả. Thiếu định, từ, xả các con sẽ bị xung đột bởi tham và sân. Các con có biết không? - Xin Thầy cho ví dụ. Nhà Sư nghĩ ngợi một lúc: - À, các con có khi nào để ư con thằn lằn nằm lặng lẽ để ŕnh chụp mồi không? Nó nằm yên, rất kiên nhẫn, rất nhẫn nại. Các con có để ư con mèo nằm thu lu trong bóng tối từ giờ này sang giờ khác để chờ bắt chuột không? Nhẫn của con thằn lằn, của con mèo là để chờ đợi món ăn của chúng ở trước mặt. Vậy, ví dụ như Liễu Minh tâm niệm nhẫn nại là để mong cầu một an vui phía trước, một phần thưởng nào đó trong tương lai, th́ coi chừng Nhẫn ấy là do sự điều động của tâm tham, là Nhẫn của mèo, của thằn lằn, liệu chứng đấy ! Liễu Minh không nóng mà toát mồ hôi, v́ đúng cái Nhẫn ấy là Nhẫn của chú !\ Nhà Sư lại quay qua Bất Đạt: - Con à, một người yếu đuối nọ đánh không lại kẻ sỉ nhục ḿnh, anh ta cúi đầu lặng thinh, nhẫn chịu. Bà hàng thịt chửi mắng không lại mà hàng cá, nên bầm gan tím ruột nuốt hận vào ḷng. Kẻ yếu đuối kia có cơ hội sẽ rủ đồng bọn trả thù. Bà hàng thịt kia có cơ hội sẽ nói xóc, nói hai lưỡi, nói đâm thọc, nói cay chua đối với bà hàng cá. Nhẫn của hai bà đó là do tâm sân: Nhẫn mà cố dằn lại cái tức khí, nuốt cái nhục vào ḷng. Nhẫn ấy có lúc sẽ bùng vỡ. Bất Đạt con ! Năm qua con có Nhẫn như vậy không? Bất Đạt ngồi chết trân, đáp lí nhí : - Dạ, có ạ ! Nhà Sư cười nhẹ: - Thầy nói rộng thêm một chút nữa. Nhẫn mà chấp tướng, Nhẫn mà thấy ḿnh c̣n Nhẫn - ấy là Nhẫn của hữu vi, của nhân quả, của bản ngă. Các loại Nhẫn này thường bị điều động bởi tham hoặc sân. Vậy tốt nhất, đúng nhất, là khi Nhẫn, bên trong phải định, có từ, có xả nhằm để hóa giải nó. Rốt ráo là phải Nhẫn với tâm Vô Ngă. Chẳng hay các con đă thấy chưa? Bất Ác la lên: - Thật kinh khiếp ! Đúng với tâm con hết trơn ! Con thấy rồi ! Liễu Minh và Bất Đạt th́ lặng lẽ đưa mắt nh́n nhau, cả hai đều không ngờ cái bản ngă nó ngụy trang, nó núp bóng sâu kín như vậy ! Như đọc được ư nghĩ của Liễu Minh và Bất Đạt, Nhà Sư nói tiếp: - Không phải chỉ có nhẫn nhục là ngụy trang bản ngă, mà các pháp môn tu khác cũng y thế. - Có kẻ bố thí mà như đầu tư một số tiền để mai sau nhận được món lăi hậu hỉ. Có kẻ giữ giới như đánh đổi một khổ hạnh để tương lai hưởng phước vật chất vô tận ở cơi trời. Có kẽ tham thiền là v́ cơi người không thỏa măn được dục vọng của họ. Với các kiểu tu ấy, với các tâm niệm ấy, đằng sau đều có ẩn bóng dáng ma qủy, đều do tham, sân, si xúi dục. Như vậy, ngay sự tu hành mà cũng có kẽ do tham, sân, si mà tu, chớ không phải ai tu cũng tầm cầu xả ly, giải thoát cả đâu ! Nhà Sư lại nhỏ giọng: - Các con ạ ! Tu hành là chuyện rất khó ! Hăy thường trực nh́n ngắm tâm niệm của ḿnh. Một chút sơ suất, một chút thiếu chính trực, tỉnh giác là Ma Vương nó trà trộn vào ngay; nó sẽ biện minh, biện hộ, khua môi múa mép rất tài t́nh. Nó mang những nhăn hiệu, những nhân danh, những chữ nghĩa rất là tôn qúy, rất là cao đẹp, rất là thánh thiện. Nào là hạnh nguyện, nào là lợi ích chúng sanh, nào là xả kỷ vị tha v. v.... Đấy là con dao hai lưỡi, là tâm địa hai mặt, là cà-sa với áo giấy lẫn lộn, là đi trên lưỡi dao cạo, là thiên đường và địa ngục, là khác chỗ về nhưng chung một đường... Giữa biển lửa ấy, thỉnh thoảng cũng có một đóa sen trồi lên, nhưng dễ bị sóng đánh dạt trôi. Vậy tốt nhất là hăy bước ra khỏi chúng, các con cứ thầm lặng thiên lư độc hành, không để lại dấu chân, không men theo những lối ṃn có sẵn, không trương những bảng hiệu, không đội trên đầu những vương miện thế gian..... Sáng suốt và định tĩnh từng bước một, hai chân phải ḍ dẫm từng tí, nhờ vậy, cái gai nào đâm là các con biết ngay, rồi từ từ mà gỡ. Lối đi ấy an toàn hơn các con ạ ! Thầy kinh nghiệm gai đâm chảy máu nhiều rồi ! Các con hăy xem đây là những lời chúc của Pháp nhân dịp đầu năm mới này ! Nhà Sư im lặng đă lâu. Bất Đạt cảm thán thốt lên như thơ: - Ngọn gió hư vô đi ngang, cả trái đất đều lạnh buốt, Thầy à ! Liễu Minh nói: - Giữa thế gian hữu vi, thật khó nh́n ra chân tướng. Bất Ác nói: - Bây giờ con mới hiểu " Phật nhất xích, ma nhất trượng (*) " - Năm nay Thầy chưa ĺ x́ Pháp. Nhà Sư nói: - Năm nay không cần ! Thầy nhắc là các con nhớ thôi. Liễu Minh " tham " nhiều hơn " sân " nên lưu ư chuyện ăn, ngủ và cả việc sửa soạn quá nhiều cho cái thân! Bất Đạt " sân " nhiều hơn " tham " , vậy coi chừng lửa đốt; phải tăng cường đội quân thiện pháp để canh gác thường xuyên, ấy là chánh niệm, tỉnh giác, tâm từ, tâm xả ! Hai chú đáp: - Chúng con sẽ cố gắng ! Bất Ác nhơng nhẽo: - Hồi hôm đến giờ, Thầy đạy hai chú ấy thôi, Thầy không dạy ǵ cho con cả. Nhà Sư cười: - Sao lại không dạy? Tự con phải biết chứ ! Chú th́ tham nhiều, chú th́ sân nhiều, c̣n con th́ tham, sân, si đều nhiều cả, bằng cả hai chú ấy cọng lại! Có phải chính con đă từng thú nhận như vậy không? Bất Ác phụng phịu: - Nhưng con chỉ muốn Thầy dạy riêng cho con một câu thôi! - Được rồi - Nhà Sư nói - vậy nghe cho kỹ đây: " Hăy quán tham, sân, si như thực tướng ! " - Chết chưa ? Bất Đạt nói. - Thầy dạy chú cao siêu hơn chúng tôi đấy ! Bất Ác le lưỡi: - Khó cũng ráng mà nuốt, nuốt nhưng mà có định, cớ từ, có xả - chứ không như ai kia là con thằn lằn, ai nọ như bà bán thịt ! Mọi người cùng cười vui. Trà, mứt, kẹo đă hầu tàn. Ngoài trời đă ửng sáng. Liễu Minh chợt hỏi: - Bạch Thầy, những người bố thí, giữ giới mong hưởng phước các cảnh trời không được sao? - Được, nhưng phước hữu vi quá nhiều dễ bị mê đắm, dễ quên đường về ! - C̣n tham thiền, mong đắc định không được sao? - Được, nhưng vào được định dễ sinh chấp thủ, khó bước ra. Lại nữa, đắc định thường phát sanh những năng lực thần thông, phép lạ, nên dễ sa ngă bởi danh và lợi lúc nào chẳng hay. Đề-Bà-Đạt-Đa đắc định, đắc ngũ thông nhưng ô nhiễm chưa tận trừ nên phàm tâm nổi lên, đă một thời phá hoại giáo hội, bị quả địa ngục rút, con không nhớ sao? Bất Đạt nói: - Phải hướng đến vô tham, vô sân, vô si, giác ngộ, giải thoát mới khỏi rời vào tà đạo. Nhà Sư gật đầu: - Đúng vậy, các con đă thông mọi lẽ. Những nghi nan đă được giải đáp. Con đường trước mặt đă phong quang, rộng răi thênh thang. Ba chú chợt như bắt gặp một mùa xuân vĩnh cửu vừa chào đời ! footnote: Chú Thích: (*) = Phật một thước, Ma một trượng |