|
Message Board: |
| DISCLAIMER: This board is not connected to any organization. All messages are solely the personal opinions of the posters. We are not responsible for any postings (or the resulting side-effects) that are expressed on this board. Posters, please confine your discussions to subjects concerning the study of Buddhism. |
| Poster: Vạn Pháp Reply Post Message Date: Thu May 30 21:40:09 2002 |
| Subject: Phật Học, Học Phật |
| Post No: 920 |
TRÁI ĐU ĐỦ CẮT TƯ Sửa soạn mâm cơm cho Nhà Sư xong, Bất Đạt cầm trái đu đủ ngắm nghía. Chú nghĩ, trái đu đủ nầy quá nhỏ, tuy thế cắt bốn phần đều đặn là việc con nít làm cũng được. Chỉ hơi bực một chút là những khi có thêm một hoặc ba vị khách, phải chia năm, chia bảy mới phiền. Trái đu đủ vừa cắt xong th́ đă nghe Bất Ác ồn ào ở phía cửa bếp: - Cái bụng nó xuống đường biểu t́nh rồi chú " hỏa đầu quân " ơi ! Hôm nay chú dẹp tụi nó bằng " lựu đạn " ( khoai) hay " ca-nông " ( sắn ) ? À, mà " axit " ( tương ) có c̣n không ? - Lựu đạn và axit đă khan hiếm - Bất Đạt vừa nói vừa lấy lồng bàn úp mâm cơm lại - Kho cơ hữu nhà ta chỉ c̣n ca-nông và ca-nông thôi ! Bảy quả ca-nông, báo cáo chú em ! Bất Ác dựng vội cúp và rựa ở bên hiên, lao nhanh vào: - Sắn với sắn thôi à ? Thế là chết tôi ! Thế là chết em rồi chú ơi ! Bất Đạt cười kh́ kh́: - Chết chú nhưng mà nhất tôi ! Này nhé: bột sắn nấu là một, bánh sắn hấp là hai, bánh sắn ram là ba, nước tương sắn là bốn, canh sắn là năm, sắn nướng là sáu, chè bột sắn là bảy, vị chi bảy món. Sắn bảy món có thua ǵ các chú đâu ! Bất Ác xụ mặt: - Thế là chú chẳng thương em chút nào. Em có mấy cái mụt nhọt mưng mủ chưa lành mà chú lại cho ăn cái kiểu này ! Ôi, sắn ơi là sắn ! Mủ ơi là mủ ! Bất Đạt ph́ cười: - Chú em, " dĩ độc trị độc " thế mà hay đấy ! Chú có nhớ hôm đến phiên chú, chú làm " cà bảy món " mà chu gọi là " ca bảy câu " không ? " Ca bảy câu " sao nổi khi thời gian đó tôi vừa bớt bệnh, thế mà tôi đành phải bịt tai nhắm mắt " ca " cho xong " bảy câu " của chú ! " Một chén cà bằng ba chén thuốc " , hèn chi tôi bị hành dữ ! Bất Ác nhăn mày nói: - Thuở đó em đâu có biết cà là âm độc? Vô tâm là không có tội ! C̣n chú là người học rộng nghe nhiều, y lư tinh thông, chú há không biết sắn cũng độc không thua ǵ cà sao? Thất Bất Ác buồn, Bất Đạt xuống giọng: - Ừ, thật ra tôi quên, không nhớ là chú bị nhiệt ! Số là sáng nay đến phiên tôi nấu ăn, xuống bếp lục " cụi ", lục " kho " thấy chẳng c̣n thứ ǵ. Rau muống mới trỉa hạt, môn vừa trồng lại, khoai hôm kia bị ḅ liếm hết trơn; rau dền, rau má th́ nhiều nhưng ăn hoài cũng ngán .... Tuy nhiên khi đứng tần ngần, tôi chợt nảy ra cái ư làm " ca-nông bảy quả " để đáp trả thịnh t́nh " ca bảy câu " của chú và " môn bảy kiểu " của chú Liễu Minh đó mà ! Bất Ác im lặng không nói ǵ. Chợt nhiên có giọng ồm ồm bên tai hai người: - Cái ǵ là " ca bảy câu ", cái ǵ là " ca-nông " bảy quả? Con nhà Phật mà chẳng có văn chương cửa Thiền chút nào cả. Cái món của tôi được gọi là " bảy cửa ( môn ) vào cơi Huyền Không " chứ lị ! - Chú ...... chú ! Bất Ác gọi Liễu Minh - " Ca Bảy Câu " cũng được, " bảy cửa vào cơi Huyền Không " cũng hay, nhưng " ca-nông bảy quả " làm sao nổi khi em mụt nhọt cả người như thế này này? Liễu Minh quăng khúc củi xuống hiên, cười trấn an Bất Ác: - Không có sao đâu chú em. Để chút nửa tôi đi kiếm cái ǵ mát mát như là chùm bao, lá rau má, hoặc trái đu đủ.... thuộc âm hàn mà " bổ " vào là nó quân b́nh âm dương lại ngay. Bất Đạt cười hề hề: - Khỏi lo ! Có món đu đủ. Tôi thủ hậu món đu đủ cho nó giải nhiệt mà! Liễu Minh sà lại bên mâm cơm. Bất Ác đưa tay giở lồng bàn, chợt chú la toáng lên: - Phật ôi ! Chú đành ḷng nào mà trái đu đủ có bấy nhiêu lại cắt bốn phần đều đặn như vậy? Ta nóng th́ Thầy cũng nóng, nỡ nào......... - " Lợi ḥa đồng chia " - Bất Đạt nói át - bấy lâu Thầy đă từng dạy như thế. Cắt phần thầy lớn th́ Thầy quở trách đó, chú không nhớ sao? Bất Ác tḥ tay lẳng lặng lấy phần của ḿnh bỏ vào đĩa trong mâm cơm của Nhà Sư rồi bưng lên tịnh thất. Liễu Minh và Bất Đạt thoáng ngỡ ngàng, nhưng như đồng một lúc, cùng lấy phần đu đủ của ḿnh bỏ vào đó luôn. Khi Bất Ác bưng mâm cơm đi rồi, Liễu Minh và Bất Đạt ngồi thừ như vậy rất lâu. Liễu Minh chợt nói: - Bỏ cái âm hàn dương nhiệt đi chú nhé, ta chỉ bàn chuyện vừa rồi. " Lợi ḥa đồng quân " mà cái ǵ cũng chia phần đều nhau như trường hợp vừa rồi, tôi thấy bất ổn sao sao là ! - Tôi cũng nghĩ như vậy - Bất Đạt đăm chiêu - Hôm kia làm bánh sắn nhân đậu xanh, mỗi người được tám cái. Thầy ăn tám cái chắc vừa bụng. Tôi và chú tám cái ăn không thấm vào đâu. C̣n chú Bất Ác mà làm tám cái th́ e là...... đă đánh mất " trung đạo " rồi ! Liễu Minh gật đầu: - Dường như từ lâu Thầy muốn chỉ dạy chúng ta điều ǵ đây, chú có thấy không ? Đáng lư ra, Thầy tối thiểu cũng phải có một sa-di làm thị giả. Thế mà ở đây, chúng ta chỉ lo được co một mâm cơm! Có lẽ Thầy muốn nâng đỡ chúng ta mặt nào đó nên Thầy đă sống rất b́nh đẳng với mọi người. Chính Thầy đă tự tước đi tất cả các tiện nghi đáng ra Thầy xứng đáng được hưởng. Nói xứng đáng cũng không đúng nữa - chính nhờ công đức phước báu của Thầy, Thầy đă san sẻ, nuôi nấng chúng ta. C̣n đến công việc th́ Thầy không bao giờ ra giọng sai bảo; chỉ gợi ư, đề nghị hoặc vạch nhọc Thầy cũng cùng làm với chúng ta. Mà bao giờ Thầy cũng là người vác cúp, vác cuốc đi trước. C̣n Chúng ta th́..... " chưa ăn th́ anh d́u em dạ, ăn rồi anh ngă em nghiên ", thế đấy ! Bất Đạt khẽ cúi đầu xuống: - Đúng là vậy. Nghĩ chuyện trái đu đủ, tôi c̣n hổ thẹn với Bất Ác. Nhưng đôi khi lư trí tôi nó làm việc như cái máy. Thiệc là bậy, thiệt là cái đầu óc tôi nó hư hỏng, lệch lạc mất rồi ! Té ra, " y kinh giảng nghĩa tam thế Phật oan " ! Nguy hiểu, thậm nguy hiểm ! Liễu Minh như đang ch́m trong suy tư của ḿnh: - Chú có nhớ cái " bánh ít chia bốn " của chú Bất Ác không? - Nhớ, c̣n nhớ! Chả là hôm đó Bất Ác vừa mới vào, chùa ḿnh có chín một trái ổi xá lị đầu tiên, Thầy bảo nên chia bốn phần cho mỗi người thưởng thức một tư. Ít hôm sau, Thầy đi bát về, ngoài gạo và khoai sắn ra, có một cái bánh ít. Thế là với bổn cũ soạn lại, Bất Ác cắt chia bốn phần đều nahu, ăn không dính dẽ răng. Có điều lạ là hôm đó, tôi hầu cơm Thầy, Thầy mỉm cười nói: " Con hỏi Bất Ác có phải cái bánh ít mà chia làm bốn phần, nó lúng túng lắm phải không? " - Phải rồi - Liễu Minh cướp lời - vậy là Thầy biết, Thầy dư biết chúng ta chưa học được bài học " lợi ḥa đồng quân ". Không những thầy cười Bất Ác mà Thầy c̣n cười cả sự .... máy móc của chúng ta đó ! " Lợi ḥa đồng quân " kiểu của chúng ta là h́nh thức chia chác lợi lộc rất là nguy hiểm, nó c̣n thiếu " nội dung " đó chú ! - Chú cứ tŕnh bày cho hết ư. - Tôi từng sống nhiều nơi, tôi biết. Có nhiều chuyện xảy ra không hay ho ǵ trong đời sống cộng đồng tăng lữ. Vật phát sanh đến, nếu chia không đủ th́ bốc thăm, làm cho nhiều vị rất tốt, đôi khi nảy tâm mong cầu được cái này, cái nọ.... Mà thôi, đừng nói chuyện ấy nữa, ta thường thấy hạt bụi trong mắt người mà không thấy được cái rác trong mắt ta! Tôi chỉ muốn nêu lên vài trường hợp cụ thể để chúng ta cùng thấy rằng , " lợi ḥa đồng quân " không phải chỉ dừng lại nơi h́nh thức bên ngoài, mà c̣n phải để ư đến cái tâm bên trong nữa chứ! Bất Đạt " à " lên một tiếng: - Phải rồi ! Cái ǵ cũng chia đều th́ đến một lúc nào đó ḿnh tưởng là ḿnh có quyền ngang bằng với Thầy tất cả. Ngang bằng sao được, ngoài đời c̣n có ông bà cha mẹ, trong Đạo phải có Tổ, có Thầy. Công ơn Thầy dạy Đạo to lớn hơn công ơn của cha mẹ nữa. Coi chừng, nếu không suy xét cho thấu đáo, lửa địa ngục sẽ thiêu cháy tan xương nát thịt chúng ta mất thôi! Hai người nói chuyện ngang đây th́ Bất Ác bưng mâm cơm trở xuống. Thức ăn gần hết, nhưng đĩa đu đủ th́ c̣n ba lát, Nhà Sư chỉ dùng một. Bất Ác mau mắn kể lại: - Khi thấy đĩa đu đủ có bốn miếng, Thầy hỏi: " Hôm qua có mấy trái đu đủ chín hả con? Em đáp : " Dạ, chỉ có một ". Thầy cười với đôi mắt sáng lấp lánh: " Có lẽ là cho đến hôm nay, các con mới bắt đầu hiểu ư nghĩa sâu xa của " lợi ḥa đồng quân " rồi đấy ! " Liễu Minh chợt vỗ tay: - Tôi biết rồi! Tôi hiểu rồi! Bất Ác vô t́nh kể tiếp: -Khi nghe Thầy nói vậy, em ngạc nhiên vô cùng. Liền láu táu: " Bạch Thầy, " lợi ḥa đồng quân " th́ con đă hiểu lâu rồi! " Thầy bèn nghiêm mặt: " Đừng có đại ngôn! Kể cả những người ăn cơm Phật, mặt áo cà sa cho đến bạc đầu mà áp dụng nó chẳng khác ǵ là phỉ báng Phật! Con mới vào tu mà nói vậy, coi chừng mắc thói " tăng thượng mạn " đó! " Mấy chú ơi, em thấy mặt Thầy nghiêm lại, em ớn qua, em le lưỡi , thụt cổ rồi im thin thít luôn. Bất Ác quay qua Liễu Minh: - Chú nói hiểu là hiểu làm sao nói cho em nghe thử coi? Liễu Minh chỉ vào mâm cơm: - Đói bụng rồi, ăn đă! - Không ! Bất Ác giẫy nẫy - " sớm nghe đạo, chiều chết cũng cam " . Chú không nói th́ em tuyệt thực. Bất Đạt cười kh́: - Chú em ngán sắn th́ nói ngán sắn cho rồi, vờ nói tuyệt thực làm ǵ ! Xấu, xấu lắm nghe em! " Đốt " chú đi ! Em không chơi với chú. Em nói chuyện đứng đắn với chú Liễu Minh! Liễu Minh xen vào: - Thôi chúng ta cùng ăn rồi thảo luận. Chú em Bất Ác à, tôi bụng to th́ cứ việc ăn nhiều, chú bụng nhỏ th́ cứ việc ăn ít, vậy là " lợi ḥa đồng quân " đó ! Thế là cả ba bắt đầu ăn. Bất Đạt dường như đă hiểu nên chú gục đầu có vẻ đắc ư lắm. Một lát chú nói: - Hôm nay, phần đu đủ của ḿnh, ḿnh dâng hết cho Thầy. Thầy nhường lại cho ḿnh, rồi ḿnh nhường lại hết cho chú Bất Ác để chú " tả nghiệt ". Thế là " lợi ḥa đồng quân ", phải không chú Liễu Minh? - Phải " Lợi ḥa đồng quân " theo cách chia bên ngoài mới chỉ là " tướng ḥa " ! " Tướng ḥa mà thiếu " tâm ḥa " th́ dễ đưa đến xung đột, tranh chấp; và là điều kiện để phát sanh phiền năo, khổ đau. C̣n khi tâm đă ḥa rồi th́ mọi thể hiện bên ngoài thế nào cũng là ḥa cả. Chú đă hiểu chưa, Bất Ác? Đôi khi chú đă từng thực hành theo nghĩa " tâm ḥa " rồi mà chú không biết đó thôi " ! - Em ư? Bất Ác nhướng mắt hỏi - em là kẻ hay làm phiền rộn Thầy và chư huynh lắm mà, có ḥa ǵ đâu? - Không phải thế ! Bất Đạt thân thiết nh́n Bất Ác nói - Chú em không làm ai bực ḿnh cả, ngược lại là khác. Chú em sống rất có t́nh nghĩa, biết kính, biết lễ, biết thương yêu mọi người. Chú em hay hành động theo con tim, theo lư lẽ của con tim nên đôi khi tưởng là hư, là xấu. Hư xấu cũng có đấy, nhưng chỉ là một phần nhỏ, c̣n đa phần đều tốt, như trường hợp chú tự động lấy phần ḿnh để vào phần Thầy. Tâm ḥa là như rứa đó. - Em chưa hiểu. Chú đừng nịnh em! Tiếp lời Bất Đạt, Liễu Minh giải thích: - Đúng thế chú em à! Tâm ḥa nghĩa là t́nh thầy tṛ, t́nh huynh đệ, t́nh chúng sanh đấy chứ ǵ lạ đâu! Khi sống với nhau trong một ngôi chùa, không cần phải chia chác vật ǵ cả, lợi lộc phát sanh cứ để chung một nơi và tùy theo nhu cầu của mỗi người mà sử dụng. Có thương nhau thật sự mới sống được như thế. Như trường hợp trái đu đủ, v́ kính trọng và yêu thương Thầy, ta hoan hỷ dâng hết th́ cái đó cũng chẳng phải là vấn đề. C̣n chú Bất Ác có ăn trọn cả trái đu đủ, chúng ta vẫn ḥa với nhau như thường. Đấy mới đúng nghĩa " chữ ḥa " mà chư Phật muốn chỉ dạy. Bât Ác chợt la lên: - A ! Chính trong tâm em, em cũng nghĩ như vậy mà em lại không biết mới chết chứ ! Cả ba cùng cười vui. Thật là không có ở đâu " ḥa hơn thế nữa! Giờ Phát Thưởng: - Bất Ác chăm chú nh́n nụ cười của Nhà Sư, chợt chú vỗ tay: - Thầy móm mém mà nụ cười rất có duyên, các chú ơi! Nhà Sư la gắt: - Tầm bậy, tầm bạ! Rồi Nhà Sư nói với Liễu Minh: - Con thường hay đi đây đi đó lo công việc chùa, vậy Thầy thưởng cho con một chiếc xe đạp! - Hoan hô ! Bất Ác vỗ tay. Nhà Sư nh́n Bất Ác: - Con là người mê ngủ nhất, không bao giờ dậy đúng giờ để hành Thiền, tụng kinh, vậy Thầy thưởng cho con một đồng hồ báo thức! Bất Đạt thấy Bất Ác không có phản ứng ǵ, bèn nói: - Thầy thưởng cho chú sao mà chú không vỗ tay? Hay là sợ từ rày về sau phải tỉnh " giấc mộng Nam Kha " ? Nhà Sư nói với Bất Đạt: - Bất Đạt hay than phiền rựa không bén, cúp cuốc ṃn vẹt không sướng tay. Vậy th́ Thầy sẽ tặng thưởng một cái rựa mới, một cái cúp lưỡi dài ba gang, một cái cuốc dài ba tấc.... cho vừa sức tay mà làm việc! Bất Ác nhăn mày: - Rứa là Thầy không công bằng rồi! Con th́ không nói làm ǵ, nhưng thưởng cho chú Bất Đạt kiểu ấy th́ thật là ..... tội nghiệp! Nhà Sư nói: - Phần thưởng bên ngoài là " tướng bất ḥa " cho nên bên trong " tâm " cũng bất ḥa " sao? Liễu Minh thưa: - Dạ, đại ḥa là khác! Bất Đạt phát biểu: - Thế là cúp, cuốc, rựa dùng chung mà con phải chịu trách nhiệm. Xe đạp dùng chung mà chú Liễu Minh phải lo tu sửa, bảo quản. C̣n Bất Ác th́ lời không cái đồng hồ! Sướng nhé, em út ! Bất Ác toét miệng cười: - Ờ há! Thế mà em lại không biết ! Hoan hô cái kiểu " lời ḥa đồng quân " này! Để cho các chú vui vẻ một lát, Nhà Sư tiếp tục câu chuyện: - Đức Phật chế pháp Lục Ḥa, trong đó có " lợi ḥa đồng quân " để tạo sự b́nh đẳng vật dụng trong cộng đồng tăng lữ. Mục đích là nâng đỡ kẻ sơ tu, nâng đỡ những tu sĩ ít phước báu về tứ sự, cũng là tước bỏ bớt đời sống tích lũy, tư hữu có hại cho hạnh khước từ. Nhưng các pháp thế gian vốn là tương đối, nó chỉ có khả năng đối trị tạm thời chứ không có giá trị vĩnh cữu. Do vậy, áp dụng " lợi ḥa đồng quân " mà không hiểu giá trị tương đối của chúng th́ dễ đưa đến xung đột, cố chấp, phỉ báng Phật. Các con hiểu rơ điều này rồi chứ? Cả ba chú trang nghiêm đồng thanh đáp: - Dạ hiểu! - Đi xa hơn chút nữa, " ḥa " và " bất ḥa " c̣n giúp chúng ta liên hệ đến những cặp phạm trù đối đăi khác như hơn - thua, phải - trái, được - mất, khen - chê, ...... đều là thế gian tương đối, cũng phải được hiểu như vậy cả. Bất Ác im lặng. Bất Đạt ngần ngừ: - Có phải những cặp phạm trù ấy, triết học Tây Phương họ gọi là " nhị nguyên " phải không hở Thầy? - Chẳng những Tây Phương mà Đông Phương cũng thường đề cập các cặp ấy v́ nó hằng đem đến đau khổ cho chúng sanh. - Bạch Thầy ! Liễu Minh nói - họ gọi là song quan, song lực, lưỡng nguyên, nhị giá,...... ǵ ǵ đó ! Bất Ác nhăn mặt: - Nói ǵ lung tung rối rắm thế? Chữ nghĩa vừa thôi chứ, ai mà hiểu thấu! Bất Đạt nói: - V́ chú em..... hơi dốt đó thôi ! Bất Ác rất tức nhưng không đáp được. Liễu Minh bèn bênh vực: - Không đâu ! Bất Ác không đốt đâu, chú Bất Đạt và tôi dốt ! Chúng tôi nuốt chưa trôi chữ nghĩa nên vướng mắc từ triết học ! Bất Ác rạng rỡ mặt mày: - Chỉ có chú Liễu Minh là hiểu em ! Rồi chú quay qua Nhà Sư - Bạch Thầy ! Nói cho dễ hiểu, cái " nhị nguyên " đưa đến đau khổ là ǵ? Nhà Sư mỉm cười đáp: - Con vừa thể hiện cái " nhị nguyên " ấy, con không thấy sao? Bất Ác chưng hửng! Nhà Sư tiếp: - Khi con bị chú Bất Đạt chê, con bèn tức tối " xụ ' mặt xuống. Khi con được chú Liễu Minh khen, sướng quá, con liền phổng mũi lên. Vậy là tâm con bị cái khen, cái chê nó chuyển, con đă phiền năo bởi lời khen tiếng chê ấy, con chưa thấy sao? Cả ba chú đều lạnh ḿnh. Quả không có cái ǵ dễ hiểu, dễ lănh hội như cái " thiết thực hiện tại " vừa rồi! Nhà Sư nh́n Bất Ác: - Khi con không c̣n bị lời khen tiếng chê kia chi phối nữa, con không c̣n bị hai sức mạnh ( song lực ) kia lay động nữa - như vậy, tạm gọi là đă vượt tương đối, vượt thế gian để sang được " bờ kia " ! Bất Ác vỗ tay la lên: - A ! Dễ hiểu làm sao ! Thế là con lên bến, con đến bờ kia, con " đáo bỉ ngạn " tức khắc ! Nhà Sư nghiêm mặt: - Đừng có đại ngôn ! Bất Ác cúi đầu xuống. Bất Đạt nháy mắt nh́n Bất Ác, cười hề hề: - Thấy không ? Mới lót tót " đáo bỉ ngạn " đó, mà bị Thầy phất tay " pháp nộ " một cái là chú em " hồi thử ngạn " ngay bon ! Xuội lơ chưa em? Thấy ba chú đều im lặng. Nhà Sư lại tiếp tục: - Các con ạ ! Thế gian tương quan đối đăi này c̣n một nghĩa rất vi diệu nữa, Thầy chưa rơ là các con có đủ tŕnh độ để lănh hội không? Cả ba chú đồng thanh đáp: - Chúng con sẽ cố gắng. - Ừ ! Này nhé ! Nhà Sư nói - V́ thế gian " bất ḥa " nên lấy cái " ḥa " ấy mà phải để tâm tự tại, giải thoát. Giọng Bất Ác: - Bạch Thầy, cái này th́ con rối mù ! - À ! Để Thầy cho ví dụ. Khi con bị cái gai đâm vào chân, th́ con lấy cái gai khác gỡ cái gai ấy ra, có phải thế không ? - Dạ phải ! - Vậy th́ khi gỡ cái gai ấy rồi, con sẽ giữ lại cái gai nào ? - Bạch Thầy, con vứt hết, con sẽ vứt cả hai. Nhà Sư lại hỏi: - Thế th́ khi vứt cả hai, nếu con lỡ bị cái gai khác đâm th́ sao? - Th́ con sẽ kiếm cái gai khác nữa mà gỡ nó ra. - Phải rồi, Nhà Sư gật đầu - gặp gai ác th́ lấy gai thiện mà gỡ. Gặp gai tham lam th́ lấy gai bố thí mà gỡ. Gặp gai sân hận th́ lấy gai từ bi mà gỡ.... Gỡ xong rồi th́ quăng hết. Bất Ác giật ḿnh: - A ! Có ghê không? Những pháp tối thượng như thiện pháp, bố thí, từ bi, ..... mà cũng phải bỏ luôn sao Thầy? - Nó là gai hay không phải gai? - Là gai. - Là gai mà con muốn mang theo th́ tùy ư ! Bài pháp hôm ny đă dẫn ba chú đến đỉnh cao chênh vênh, ngợp gió. Thiện pháp, bố thí, từ bi..... mà cũng phải quăng đi, phải viễn ly th́ thật là kinh khiếp. Bất Đạt toát mồ hôi. Liễu Minh thấy lạnh xương sống. Nhà Sư thấy điều đó nên nói tiếp: - Các con ạ ! Đức Phật ví Pháp như chiếc bè dùng để qua sông, chánh pháp cũng phải bỏ huống hồ phi pháp! Vậy th́ qua sông mà c̣n mang vác thiện pháp, bố thí, từ bi...... đi theo th́ sẽ nặng biết chừng nào? Cái bản ngă thiện pháp, bản ngă bố thí, bản ngă từ bi...... kia nó mới to lớn đường bao? Bất Ác chợt vỗ tay: - Vậ là con hiểu rồi ! - Chưa đâu ! Bây giờ bỏ cái chuyện " gai lễ gai " quay sang ví dụ bệnh và thuốc. Đức Phật thường nói " tùy bệnh cho thuốc " . Vậy , ǵ là bệnh, ǵ là thuốc? Bất Đạt đáp: - Dạ, phiền năo là bệnh, giáo pháp là thuốc. - Chúng sanh có bao nhiêu " bệnh ", giáo pháp có bao nhiêu " diệu dược " ? - Bạch Thầy ! Chúng sanh có tám vạn bốn ngàn phiền năo, Pháp của Phật có tám vạn bốn ngàn pháp môn. Con kể sơ cho Thầy nghe, đó là những phiền năo ǵ? Bất Đạt Đáp: - Con có nhớ một số phiền năo như: Ái, sân, si, hung dữ, thù oán, bạc ơn, kiêu căng, ganh tị, bỏn xẻn, giả dối, phản phúc, ngang ngạnh, ngă mạn, giải đăi, hôn trầm, phóng tâm...v. v.... Ngoài ra c̣n có những phiền năo thuộc pháp tà vạy, lầm lạc, trầm luân, ch́m đắm, che lấp, chấp thủ, v.v...... - Vậy là tạm đủ - Nhà Sư gật đầu - c̣n ǵ là thuốc? Liễu Minh đáp: - Bạch Thầy ! Nói tóm là Ba Mươi Bảy Phẩm Trợ Đạo, các Thiện Pháp, Mười Pháp Ba-La-Mật, Tứ Vô Lượng Tâm v.v...... - Đúng rồi ! Nhưng các con hăy cho ví dụ bệnh và thuốc như thế nào? Bất Đạt đáp: - Tương tự ví dụ " ai lễ gai " ! Như: tham là bệnh, bố thí là thuốc, sân là bệnh, từ bi là thuốc; si là bệnh, trí tuệ là thuốc; chấp thủ là bệnh, xả là thuốc; loạn tâm là bệnh, định là thuốc; ganh tị là bệnh, hỷ là thuốc v.v....... - Đúng thế ! Nhà Sư gật đầu - Tùy bệnh cho thuốc. Nhưng phải đúng bệnh, đúng thuốc. Thuốc cũng phải uống đúng liều lượng. Thuốc bổ mà quá liều th́ trở thành độc dược. Độc dược mà biết sử dụng cũng cứu chữa được bệnh. Cho nên, bất ḥa là bệnh, ḥa là thuốc. Nhưng ḥa cũng biết ḥa đúng lúc, đúng khi, đúng người, đúng chổ; nếu không, cái ḥa ấy sẽ đưa đến những tệ hại mà chúng ta đă thấy ở trên. Cho nên, Pháp có hay th́ Pháp có dở. hay đối với người có trí, biết sử dụng. Dở đối với người ngu, không biết sử dụng. Người giải thoát, giác ngộ ở trên đời họ thường tùy nghi, biết sống thuận pháp, tùy pháp. Đă giải thoát giác ngộ rồi th́ họ sống hợp với Đạo vậy. Người chưa giác ngộ, giải thoát, dù có làm hữu ích cho đời thế nào, cũng chỉ hưởng được phước báo nhân thiên mà thôi! Các con đă hiểu chưa? Cả ba cùng cúi đầu đáp: - Dạ, thật là hay, thật là thấm thía! Nhà Sư mỉm cười hài ḷng: - Khi các con cắt trái đu đủ làm bốn phần, nghĩa là từ " tướng ḥa " ; nhưng v́ kính trọng thương yêu Thầy mà các con đem dâng hết cho Thầy, là các con đă bỏ " tướng ḥa " để đạt " tâm ḥa ". Thầy lại từ " tâm ḥa " mà xuống " tướng ḥa ", khi trả lại ba phần đu đủ cho các con. Các con lại từ " tướng ḥa " đem trao hết cho Bất Ác để đạt cái " tâm ḥa ". Tướng trở lại tâm, tâm trở lại tướng. Th́ ra tướng và tâm cũng chỉ là tương quan đối đăi để cho chúng ta học được bài học giác ngộ giữa cuộc đời này. Cho nên, kẻ biết pháp tương đối th́ cứ tùy nghi mà sử dụng, không c̣n chấp trước bên này, không c̣n chấp trước bên kia. Ấy gọi là bỏ " bè " , bỏ tương đối. Ấy là người đă qua sông , đă " đáo bỉ ngạn " tuyệt đối vậy ! |